Moved Permanently

DÜĞÜN, MİSAFİRLİK, ZİYARET VE TAZİYEDE GÖRGÜ KURALLARI

Birçoğumuz özel günlerde, kutlamalarda, nişan düğün ve vefat gibi durumlarda nasıl davranılması gerektiğinin bilince değiliz.  Sosyal Medyadan gelen benzer sorulara cevap niteliği taşıması açısından bugünkü blog yazımızda bu konuya kısaca değinmek istiyoruz.

Öncelikle  nişan, düğün, vefat gibi önemli günlerde ne yapmalıyız, nasıl bir iletişim kurmalıyız, bu konu hakkında bilinçli olmamız gerektiğini unutmamalıyız. Her şeyden önce bunun da diğer görgü kuralları olduğu gibi bir görgü kuralı olduğunu unutmamalıyız. Elbette işin dini boyutu da bulunmakta. Bu konuda uhrevi kuralları da unutmamalıyız.

Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Müslümanın, müslüman üzerinde beş hakkı vardır: Selamını almak, hastalanınca ziyaret etmek, cenazesine gitmek, davetine icabet etmek, aksırıp da elhamdülillah dediği zaman, yerhamükallah demektir.) 

Görüldüğü üzere hadislerde de açık bir şekilde belirtilmekte. Peki islami boyuttan ayrı olarak nasıl davranmalıyız? Öncelikle aşağıda vereceğimiz örneklerin İslami boyutla birebir örtüştüğünü de unutmamalıyız. Bu  kural hem islami olarak hem de görgü kuralları olarak önem arz etmektedir.

Nişan, düğün gibi davetlerde daveti mutlaka şahsi olarak yapmalıyız. Facebook gibi sosyal ağlarda oluşturulan event ‘’etkinlik’’ sayfaları samimiyet taşımamaktadır. Bu tarz etkinliklerin hatırlatıcı nitelikte olduğunu unutmayalım. Bu en özel gününüzde akrabalarınız başta olmak üzere arkadaşlarınıza ve dostlarınıza bu haberi var ise davetiyeyi bizzat gidip kendiniz vererek, eğer yok ise bizzat gidip söyleyerek haber vermelisiniz. Eğer  mesafe olarak ulaşım imkanınız kısıtlı ise telefon yoluyla haber verebilirsiniz. Elbette telefon yoluyla haber verirken de  bu mazeretinizi dile getirmeniz  hoş olacaktır.  Fakat aynı şehirde yaşayan yakın arkadaşlarınıza ve akrabalarınızla yüz yüze haber vermeniz daha nazik bir davranış olacaktır.

Bu özel günde davetiyeyi alan kişinin de davetiyeye icabet etmesi önem arz etmektedir.Düğün  gibi davetlere giderken hediye götürmek de bir görgü kuralıdır. Fakat bu hediye zarf ise zarfın üzerine herhangi bir para birimi miktarı yazılması da görgü kuralına aykıdırı. Aynı şekilde paranın  toplu iğne veya benzeri bir şeyle damat veya geline takılması da görgü kuralına aykıdır. Bu tarz davetlerde halk dilinde orta diye tabir edilen takı takma merasiminde eğer para verilecek ise bir zarfın içine bir miktar para koyup bir sepetin içine bırakmak daha nazik bir davranıştır. Takı takma merasiminde ise herhangi bir kural bulunmamaktadır.  Elbette takı takma merasimini sunan kişi de görgü kurallarına uymalıdır. ‘’Damadın babası çok cömert, herkesten daha fazla para verdi, annesi kaynanasından daha cömert’’ gibi cümleler asla kurmamalı. Nazik ve hoş bir üslupla konuşmalıdır. Hediye veren kişiler adının telaffuz edilmesini istemiyor ise ısrarcı olmamalı. Acaba zarfa kaç tl para koydu diye zarf açılmamalıdır. Eğer düğünde dans edilecek, halay çekilecek, horon oynanacak ise davetlileri buna zorlamamalı, düğün sahibi veya sahibesinin gelen davetlileri selamlaması ve onları karşılaması da önem taşımaktadır.

Nişan ve Düğün merasimine gelinememesi durumunda ne yapılmalı?

Eğer Nişan merasimine gidemediyseniz, düğün merasimine giderek telafi edebilirsiniz. Bunların her ikisine de gidemediyseniz  düğünden sonra  en kısa zamanda bir hediye alarak düğün sahibini ya da evlenen kişi arkadaşınız ise bizzat ziyaret edebilirsiniz. Düğüne gidilememesi durumunda düğün günü çelenk de gönderebilirsiniz. Bunun yanı sıra yine düğüne gitme imkanınız yok ise bir arkadaşınız vasıtasıyla hediyenizi ulaştırabilirsiniz. Bu arkadaşınızın da evlenecek kişiyi tanıması önem arz etmektedir.

HASTA ZİYARETİ

Hastalanan bir arkadaşınız veya bir yakınınız var ise mutlaka ziyaretine gidin. Bu tarz ziyaretlerde dikkat edilecek husus: Hasta olan kişinin yanında uzun süre durmamak, olumsuz şeyler konuşmamaktır. Hasta olan kişiyi ziyaret ederken küçük bir hediye götürmek de önem taşımaktadır. Bu hediye eğer ev ziyareti ise çiçek veya meyve tarzı bir hediye olabilir. Çoğu hastanelerde  hastane ziyaretlerine çiçek götürülmesi yasaktır, bu tarz ziyaretlerde de  eğer hasta yakını da var ise hazır yiyecekler götürülebilir. Bu tarz ziyaretlerde asla salatalık tarzı hazır olmayan gıdalar götürmeyin. Meyve götürülebilir. Aynı şekilde hastayı ziyaret etme imkanınız hiç yok ise en kısa zamanda telefon yoluyla geçmiş olsun dileklerinde bulunulmalıdır. Hasta ziyaretlerinde hastaların müsaitlik durumları kontrol edilmeli, gidilmeden önce de haber verilmelidir.

TAZİYE..

"Külli nefsin zâikatü'l-mevt"  "Her nefis ölümü tadacaktır." Ayetinde yazıldığı gibi hiç kimsenin ölümsüz olmadığını unutmamalıyız. Elbette ayette ölümün yok olmak olmadığı da vurgulanmaktadır. Fakat bu tarz bir olayın bizim başımıza da gelebileceğini ya da bizim yakınlarımızın da başına gelebileceğini hatırlayıp ona göre davranmamız gerekmektedir.

Peki  yakınını yitiren birisi nasıl bir ruh halinde olur?

Öncelikle böyle bir durumunda anne, baba, kardeş gibi bir yakınını kaybeden birisinin psikolojisi çok kötüdür. Böyle bir durumda  cenaze sahibi olan kişi başta en yakın akrabalarını ve sonra da dostlarını görmek ister. Cenaze günü buna çok dikkat etmese de aradan birkaç gün geçtikten sonra cenazeye kimlerin geldiğini hatırlamaya başlar.  Dostunuzun veya akrabanızı böyle bir günde  yalnız bırakmamalısınız.

Bu tarz günlerde yapacağınız en güzel davranış ‘’cenaze günü arkadaşınızın veya akrabanızın yanında olmaktır.’’ Arkadaşınızın  sosyal medyada duyuru amaçlı paylaştığı vefat haberinde eğer arkadaşınız çok yakın arkadaşınız ise sosyal medya üzerinden taziyede bulunmamalısınız. Yapılan en büyük hata da budur. Genellikle bu tarz paylaşımlarda paylaşım yapan kişi ‘’ cenaze sahibinin’’ paylaşımı, sosyal medya üzerinden taziyede bulunulsun amacıyla yaptığı düşünülmektedir. Buradaki amaç sadece haberi olmayan kişilere toplu bir şekilde haber vermektir. Bu yüzden  akrabaların ve yakın arkadaşların paylaşıma cevap vermesi görgü kurallarına aykırıdır. Bu tarz davranışlarda bulunulduğunda cenaze sahibi olan kişi de aynı şeyi yapmaktadır. Çok yakın bildiği dostları ve akrabaları tarafından yüz yüze taziye dileğinde bulunulmaz ise benzer bir durum sizin başınıza geldiğinde aynı davranışı sergileyecektir. Kısasa kısas denilen hadisenin aynen geçerli olduğunu unutmayın. Eğer bugüne kadar hiç yakınınızı yitirmediyseniz bu psikolojinin nasıl bir psikoloji olduğunu bilemeyebilirsiniz. Cenaze sahibinin o gün yanında olan ve olmayanları asla unutmayacağını siz de unutmamalısınız.

Cenazeye gitmem imkansız ise ne yapabilirim?

Cenazeye katılamadıysanız cenaze sonrası sabah kuranına, camideki  1, 2 ve 3’üncü gün kuranına katılıp cenaze sahibine taziyede bulunabilirsiniz. Bu davranış bile gönülleri hoş edecektir.  İslamda kural olarak 3 günden sonra taziyede bulunmak caiz değildir. Fakat haberi olmayan kişiler için bu kural geçerli değildir. Eğer böyle bir durumdan haberiniz yok ise ‘’aradan kaç gün geçti, artık taziyede bulunsam ne olacak demeyin.’’ Unutmayın, dost acı günde belli olur. Özellikle cenazeye gelemeyen yakın akrabaların  cenaze sahiplerini cenaze günü telefonla aradıktan sonra yine en kısa zamanda arayarak hal hatır sorması gerektiğini de hatırlatmak gerekir.  Bu kural yakın arkadaşlar için de geçerlidir. Eğer telefon yoluyla taziyede bulunmuş iseniz ve en kısa zamanda ziyaretine geleceğim demiş iseniz  bu sürenin 3-5 günü geçmemesi gerektiğini unutmamanız gerekmekte. ‘’Benim hiç haberim olmadı, duymadım gibi klasik cümlelere cenaze sahibinin kafa sallamaktan başka bir şey yapmayacağını da unutmamalısınız.’’

Dost acı günde belli olur, sözünü asla unutmayın.

MİSAFİRLİK

Misafirlikte de görgü kurallarının geçerli olduğunu unutmayın. Misafirlikte dikkat edilecek en önemli husus: Misafirliğe gideceğiniz kişiye haber vermenizdir. Hiçbir şekilde haber verilmeden ansızın gidilen misafirliklerin görgü kuralına çok aykırı olduğunu unutmayın. Misafirliğe gidecekseniz en az 1 gün önceden haber vermeniz gerekmektedir. Eğer kısa bir ziyaret düşünüyorsanız ve ansızın böyle bir planınız var ise en az 5 saat önceden aranarak müsaitlik durumu sorulmalıdır. Misafirlikte akrabalar için makul süreler 1 ila 3 saattir. Arkadaşlar arasındaki misafirlikler ise daha kısa tutulmalıdır. Uzak şehirlerde yaşayan akrabalar önceden haber vereceği için ve sürekli görüşme imkanları olmadığı için bu süre biraz daha uzayabilir. Misafirliklerde misafirin ‘’dışarıda yemek yiyelim, şu mekana gidelim gibi istekte bulunmaması gerekmektedir.’’ Misafire sunulan yemeği asla eleştirmemeli ve yadırgamamak gerekmektedir. Yemeğin azı ya da çoğu yoktur.  Misafir kapıyı çaldığında ev sahibi içeriye buyur etmeli, odaya ilk önce misafir sonra ev sahibi girmeli. Misafir giderken de odadan ilk önce misafir sonra ev sahibi çıkmalı. İmkan oldukça tuvaleti kullanmamalı, kullanılacak ise mutlak suretle temiz bırakılmalıdır. Eğer tuvalette uzun süre durulacak bir durum var ise ve tuvalette herhangi bir koku giderici yok ise çantanızda yedek bir parfüm, koku giderici bulundurmayı da ihmal etmemek gerekmektedir. Misafirliğe gidildiğinde eli boş gitmemek de adettendir…

ARKADAŞ, EŞ DOST, AKRABA ZİYARETİ.

Eğer bir arkadaşınızla görüşülecek, ziyaret edilecek ise bunun için de belli başlı kurallar vardır.  Ailesiyle yaşayan ya da evli olan bir arkadaşınıza asla ‘’bugün sen de kalayım, birkaç günlüğüne İstanbul’a geldim. Sen de beni gezdirirsin diye düşündüm. Bir İskender ısmarlarsın artık gibi’’ cümleler kurmayın. Bu tarz tekliflerde bulunmayın. Eğer arkadaşınızın durumunun müsait olduğunu düşünüyorsanız ve size gel bizde kal diyor ise nazikçe teşekkür edin, kalacak yerim var, akrabam var ya da falanca bir otelde kalacağım deyin. Çünkü hiç kimse arkadaşını kırmak istemez. İçinden gelmese de size böyle bir teklifte bulunabilir. Eğer gerçekten sizi ağırlamak istiyor ise zaten kolunuzdan çeke çeke size ‘’ katiyen olamaz, bugün bende kalacaksın, yoksa darılırım, der. Böyle bir durumda zorda kaldıysanız teklifi kabul edebilirsiniz. Ama yine de arkadaşınızın durumunu unutmayın. Evli olabilir, eşi ve ailesi pek tasvif  etmeyebilir. Bu durum genellikle askerlik arkadaşları arasında çok yaşanır.

Aynı şekilde arkadaşınızdan yemek ikramında bulunmasını beklemeyin. Her iki şekilde de yemek olsun konaklama olsun arkadaşınızın böyle bir imkanı olmayabilir. Maddi olarak o an yetersiz olabilir.  Kimse arkadaşını zor durumda bırakmak istemez. Özellikle falanca şehirde arkadaşım var, oraya giderim beni gezdirir, yer içerim, tatilimi yaparım gibi bir mantık da etik bir davranış değildir. Bu tarz ziyaretlerde mütevazı bir mekanda bir çay içip sohbet etmek yeterlidir. Şehir dışı arkadaş ziyaretlerinde birkaç saatten fazla vakit geçirmemeye dikkat edin. Arkadaşınızın işi gücü ve bir sorumluluğu olacağını unutmayın. Şehir dışı arkadaş ziyaretlerinde şehir dışına çıkmadan kurulacak en güzel cümle: ‘’Haftaya İstanbul’a gelmeyi planlıyorum. Şu saatlerde orada olacağım. Eğer olur da müsait olursan bir yarım saat ayırabilirsen seni görmek isterim, demek yeterli olacaktır.’’

Yukarıda belirttiğimiz düğün, misafirlik, ziyaret, taziye gibi merasimlerde uygun zaman dilimlerini de kullanmayı unutmayın. İş yeri ziyaretlerinde 11.00- 16.00 arası randevu almayı ve bu saatler arasında görüşmeyi diğer ziyaretlerde görüşme sağlamak için sabah 10.00’dan önce akşam  22.00’den sonra telefonla aramamak gerektiğini de unutmayın. Bir başka yazımızda görüşmek dileğiyle, esen kalın.